Historiek

Hoe het allemaal begon?

Blinde en slechtziende vrouwen kregen in het begin van de twintigste eeuw in de blindenscholen een éénzijdige opleiding in muziek, braille lezen en schrijven en fijn handwerk  zoals haken en breien.  Ze waren perfect tweetalig maar niet gewapend om zelfstandig te functioneren.  Een aantal alleenstaande vrouwen had het echt moeilijk om in de stad Antwerpen te overleven.

WONEN

De verantwoordelijke van ‘Licht en Liefde’ van de provincie Antwerpen, Clémentine DONNERS heeft toen het initiatief genomen een gezinsvervangend tehuis voor blinde dames op te richten. Op 13 mei 1938 had de inzegening plaats van het Sint Godelieve Tehuis, Herentalsebaan 157 te Deurne. Het tehuis werd geopend onder het voorzitterschap van Mevr. Meyhi. Clémentine Donners, de directrice van het tehuis en dit is ze gebleven tot het eind van haar leven (januari 1976).

Het dagelijks leven in het tehuis was katholiek geïnspireerd. De bewoners werden pensionaires genoemd, het huishoudelijk werk werd verdeeld en met hun handwerk konden ‘de pensionaires’ een eigen centje verdienen. Het huis had ook een eigen kapel en dagelijks was er een mis. 

In 1940 waren er reeds 22 dames die in het tehuis woonden.
Gedurende de oorlog is men 3 keer moeten verhuizen omwille van de bombardementen. Dankzij de grote inspanningen van Clémentine Donners om met z’n allen ‘te overleven’ is het Sint Godelieve Tehuis kunnen blijven bestaan. 

In 1947 werd het herenhuis aan de Markgravelei 22 te Antwerpen aangekocht en werd het tehuis daar ondergebracht. 
Eind de jaren vijftig was er een mentaliteitsverandering. Meer blinde vrouwen hadden een eigen gezin en moesten huishouden doen. Het Sint Godelieve Tehuis wou aan de vraag om praktische en huishoudelijke vaardigheden te leren tegemoet komen.   

SCHOOL

In 1959 werd gestart met een afdeling voor sociale en familiale revalidatie voor blinde vrouwen naast het gezinsvervangend tehuis voor alleenstaande dames. Het huis vlak naast Markgravelei 22 werd aangekocht. Er was ruimte om te wonen en ruimte om te leren. 

Het Sint Godelieve Tehuis kreeg ook twee officiële erkenningen: één voor onderwijs en één als medisch pedagogisch instituut voor blinde dames.  De activiteiten werden bijgevolg ook gesubsidieerd.  

De architectuur van het oude tehuis was zeer mooi: veel houtsnijwerk, ruime zitplaatsen, prachtige monumentale open haarden versierd met oude Delftse tegels, koperwerk, eiken lambriseringen, met stucwerk versierde hoge plafonds, een groot terras met ingebouwde bloembakken en fontein. De infrastructuur voor de bewoners was zeer beperkt, ieder had een kleine kamer enkel met koud-stromend water en verwarming. In de beginfase van het tehuis, de tijd van de grote slaapzalen en chambretten, was dit heel vooruitstrevend.  Er zijn nog oude folders waarin met de individuele kamers met  koud stromend water gestoeft wordt. Eind de jaren zeventig was dit concept volledig achterhaald.

HUIDIG GEBOUW Markgravelei 22

Onder het voorzitterschap van Mevr. Boost en onder de directie van Els Adriaensen-De Prins zijn onderhandelingen begonnen over vernieuwbouw of nieuwbouw, verhuizen of twee fasen-bouw, financiering van het project enz. 
De uitvoering van de bouwwerken gebeurde onder voorzitterschap van Frans Van Dijck en onder de directie van Daniëlla Deckers.  
In het najaar van 1981 is  het huidig gebouw van de woonondersteuning ‘De Markgrave’ gerealiseerd. In de inkom hangt een plaat ‘een huis, een thuis’. De uitdrukking van de missie en visie op het leven en wonen in het huis Markgravelei 22.  Er zijn 45 eenpersoonskamers. Iedere kamer is ongeveer 28 m² groot en bevat een inkomhal, een badkamer met toilet, een kleine kitchinette, een nis voor het bed met zitkamer.  De bewoner bepaalt zelf de inrichting van de kamer.  Ieder heeft een eigen sleutel en een toegangsbadge voor de voordeur. Iedere kamer heeft een eigen belknop en eigen brievenbus.  Er is een zorgoproepsysteem zodat indien nodig snel hulp kan ingeroepen worden. 
De grote troef van Markgravelei 22 is de ligging. In Antwerpen Zuid, kortbij 2 stations met vlakbij buslijnen en trams, rustig gelegen in een residentiële buurt met park en tuinen, dokters en apotheek, krantenwinkel en alle groot warenhuizen op loopafstand. 
Ondertussen  zijn er de afgelopen jaren op verschillende momenten nog grote renovatiewerken in het gebouw gebeurd. 

1997 een scharnierjaar

Een nieuw schoolgebouw in Markgravelei 81.
De lessen die de school organiseerde hadden plaats in Markgravelei 22. Dit gaf zoveel drukte  in het  gebouw dat er werd uitgekeken naar een nieuwe locatie. In 1997 kon de school zijn intrek nemen in Markgravelei 81.  Een oud appartementsgebouw met op een binnenkoer 12 garages, dit werd volledig verbouwd tot een gloednieuwe school voor volwassenen met een visuele beperking. 
Het aanbod van de school werd ook uitgebreid met paramedische prestaties als lowvision therapie, ergotherapie, kinesitherapie en sociale dienst. Het aanleren van creatieve technieken werd uitgebreid en nog meer afgewisseld. Alles werd ingezet opdat blinden en slechtzienden zouden mee zijn met de informatica, het gebruik van computers, hulpmiddelen en sociale media.  De ICT opent een poort op de wereld. Toegang hebben tot die wereld is voor veel blinden en slechtzienden essentieel.

BESCHERMD WONEN

Het gebouw Markgravelei 81 gaf ons ook de opportuniteit om vier appartementen te herinrichten voor beschermd  wonen voor blinden en slechtzienden. Sinds 1997 is ‘beschermd wonen’ een nieuwe erkende dienstverleningsvorm binnen de subsidiëring van het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap.

ACTIVITEITENCENTRUM

Verschillende ex leerlingen van de school vroegen ons om een aanbod om datgene wat ze op school aan creatieve technieken hadden geleerd te mogen beoefenen in een ACTIVITEITENCENTRUM van De Markgrave. Want in de reguliere samenleving kwamen ze zo moeilijk aan de bak.  Enkele ruimtes die door de verhuis van de school vrijkwamen in Markgravelei 22 werden ingericht als creatieve ateliers. Het activiteitencentrum was ontstaan. Men geeft er een aanbod van sport, cultuur, kook, creatieve technieken, computerles… 

In 2001 hadden we opnieuw een sjieke opportuniteit. De zusters van de kloosterorde ‘gasthuiszusters van Antwerpen’ die gehuisvest waren in Markgravelei 20 hadden een nieuw klooster gebouwd in de Lockaertstraat.  De Markgrave kon Markgravelei 20 kopen en volledig renoveren voor het activiteitencentrum en de diensten van de vzw. Namelijk het secretariaat, de boekhouding, de personeelsdienst en de algemene directie.  Doordat het gebouw vlak naast Markgravelei 22 gesitueerd is, is een nauwe samenwerking met logistieke diensten van ‘wonen’ simpel te organiseren. Ook de tuin werd groter. Een oase van rust en groen in de grote stad. 

VISUELE REVALIDATIE

In 2004 sloten we vanuit een samenwerkingsverband met ZNA Middelheim een conventie af met het RIZIV voor de functionele revalidatie van personen met een visuele beperking. 
De dienst VISUELE REVALIDATIE is dan ontstaan. Een multidisciplinair team gaat onder leiding van een revalidatie oogarts aan de slag om mensen met een visuele beperking opnieuw sterker te maken zodat ze meer en beter kunnen participeren.
In oktober 2014 vierden we het 10 jarig bestaan van de Visuele Revalidatie met een internationaal colloquium. Gerenommeerde internationale sprekers vertelden over de laatste nieuwe inzichten inzake visuele revalidatie. Koningin Mathilde was onze eregast.